JACQUES RANCİÈRE’DE ESTETİK VE POLİTİKA

1 Ağustos 2024 0 Yorum

Saeid Bidokht

 

Bu kitapta, Jacques Rancière’in sanatla ilgili görüşü incelenirken, ilk önce bu alanda kurucu filozoflar olarak bilinen Platon ve Aristoteles’in sanat teorileriyle buluştuğu veya ayrıştığı hususlar ele alınmıştır. Daha sonra, aynı inceleme, Rancière’in sanata dair görüşünü ortaya koyarken modern ve çağdaş sanat akımları olarak bilinen özerk, Marxist, avangard ve postmodern sanat akımlarıyla ilgili yaptığı çözümlemeler üzerinden yapılmıştır. Aynı şekilde, politika alanında da ilk önce, Rancière’in Platon ve Aristoteles geleneğine özgü politik felsefe ile ilgili yaklaşımı araştırılmış ve modern filozofların doğa durumu olarak ortaya koydukları sözleşmeci geleneğe dair görüşleri tartışılmıştır. Devamında, Rancière’in politik anlayışı Marksist gelenek, temsili demokrasi ve konsensüs demokrasisi hattıyla polemiğe sokulmuş, bunlara yöneltilen eleştiriler tartışılarak Rancière’in politik görüşü ortaya konulmuştur. Bunlar yapılırken Rancière’i özgün kılan hususlar belirginleştirilmiş, onun politika ve sanat anlayışını oluşturan kavramların ne gibi bir tanıma sahip olduğu ve onun düşünsel sistemindeki yerleri tespit edilmiştir.

Bu araştırmada, ilk önce Rancière’in felsefesinde sanatın ne anlama geldiği ve onun açısından sanatlar tarihinde sanatları belirleyen egemen fikirlerin ne olduğu araştırılmıştır ve Rancière felsefesinde merkezi konumda olan estetik ve bunun içerisinde sanatlardan ne anlaşıldığı ortaya konulmuştur.

İkinci bölümde Rancière açısından politikanın ne anlama geldiği üzerinde durulmuştur. Bu bölümde Rancière’in eleştiri odağı olan politik felsefenin felsefe tarihi içerisindeki dönüşümleri ve bazı ana kavramları -eşitlik, özgürlük ve demokrasi- ayrı ayrı incelenmiş ve bunların estetikle ilişkisi tespit edilmiştir.

Üçüncü bölümde estetik açısından ele aldığımız sanatla politika arasındaki ilişki, başka bir ifade ile sanatla politikanın buluştuğu noktalar ele alınmıştır. Bu doğrultuda politikanın estetiğinden, estetiğin politikasından ve politik sanattan ne anlaşıldığı açıklığa kavuşturulmuş ve politikanın önemli konuları olup günümüzde de kendi ciddiyetini koruyan eşitlik, özgürlük ve demokrasi gibi sorunlara ne türden bir çözümler getirdiği ve bunların sanatla nasıl ilişkili olduğu tartışılmıştır.

Kitapta, Rancière’in felsefesinde kurucu rol oynayan ana kavramlar ayrı ayrı incelenmiş, birbirleriyle ne tarz bir ilişkiye girdikleri ele alınmıştır.

Belirtilmesi gereken başka bir husus, bu kitap, estetik ve politika kavramlarından ne anlaşıldığını ortaya koyarken Rancière’in yöntemine, yani, temelci ve hiyerarşik değil, yatay düzlemde duyulurun paylaşımındaki ilavelerin, ihlallerin ve yeni olanaklılıkların sahnelenişi olarak estetik ve politikayı belirginleştirmeyi amaçlamaktadır.

Bir yanıt yazın