Tribun 15 – تریبون ۱۵

Açıklama

درباره‌ی پانزدهمین شماره مجله تریبون

ادامه ای بر پرونده انتخابات و انتخاب مسعود پزشکیان از شماره قبل

این شماره مجله تریبون حاوی یک پرونده ویژه با موضوع چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران و انتخاب شدن مسعود پزشکیان بعنوان نهمین رئیس جمهوری نظام جمهوری اسلامی ایران است. انتخابات در یک تئوکراتیک اسلامی که قرائت خود از “احکام آسمانی” را فراتر از اراده مردم اعلام کرده است، نمی تواند بخودی خود، امری جدید تلقی شود. اما طاقت فرسا بودن فشار بر همه اقشار مردم و تقابل پایان ناپذیر موجودیت رژیم جمهوری اسلامی با همسایگان منطقه ای و قدرتهای بزرگ جهانی، شامل همه کشورهای نزدیک و دور دارای اهالی معتقد به اسلام، یهودیت و آئین مسیح، به چنان معضلی برای جهان امروز بدل شده است که مسائلی چون تحریم ها، فقر فزاینده اهالی، وحشت ناشی از احتمال جنگ و حمله نظامی، به معمولی ترین اخبار مربوط به ایران تبدیل شده اند. وضعیت اوپوزیسیون این رژیم هم چندان ساده نیست و طیفی از نیروهای بیگانه با دمکراسی و حقوق بشر در میان اوپوزسیون میدانداری می کنند.

وجود یک چنین وضعیت بغرنج و وجود متغیرهای بیشماری که فارغ از اراده رژیم و مردم بر سیر تحولات سیاسی کشور تأثیرگذار هستند، به دنبال هلاکت رئیس جمهور قبلی در حادثه سقوط هلی کوپتر، یک انتخابات غیردمکراتیک دیگر در نظام اسلامی حاکم بر ایران را، در مرکز مباحثات همه جانبه قرار داد. حجم و تنوع نظرات مطرح شده و فرصتی که این انتخابات برای پی بردن به اراده لایه ها و بخش های متفاوت جامعه ایران از جمله آذربایجان و ترک های غیرآذربایجانی ایران فراهم کرده است، دلایلی بود که باعث شد هم بخشی از مطالب تریبون 14 و  هم بخش مهمی از این شماره مجله به این موضوع اختصاص داده شود.

زندگی و آثار میرزا جبار عسگرزاده باغچه بان

موضوع دیگری که در بخشی از این شماره بدان پرداخته شده است، بیوگرافی و آثار “میرزا جبار عسگرزاده باغچه بان” (1886 ایروان ـ 1966 تهران) است. جبار باغچه بان پرداختن به کار بزرگ تعلیم و تربیت کودکان را از جوانی خود در ایروان در میان کودکان آذربایجانی شروع کرد. خانات ایروان از یک منطقه دارای بالای 80 صد در صد اهالی ترک و مسلمان در نقطه شروع ارمنی سازی این ایالت از سوی امپراطوری روسیه بود اما حتی در سال انحلال این امپراطوری (1917) هم اکثریتی از اهالی شهر ایروان آذربایجانی بودند. باغچه بان یک عمر مبارزه پرشور و گاه مملو از خطر خود برای آموزش کودکان را از تعلیم و تربیت دختربچه های ترک مسلمان (آذربایجانی) در ایروان شروع کرد و علیرغم فشارهای مرتجعین مذهبی، هرگز از پای ننشست. وی در زمان زندانی بودن در سال 1905 به نشر دور روزنامه “ملا نهیب” و “ملاباشی” با حداقلی امکانات پرداخت. کمی بعد خبرنگار روزنامه “قفقاز” شد و همزمان اشعار خود را در مجله “ملانصرالدین” منتشر  می   کرد. کارهای ژورنالیستی وی در فوریه سال 1914 به شکل انتشار مجله طنز اجتماعی “لک لک” ادامه یافت. سیر طوفانی حوادث آن سالها، جبار باغچه بان را ابتدا راهی ترکیه عثمانی و سپس در سال 1919 راهی ایران  می کند. این مهاجرت اخیر تا وفات وی در سال 1966 (1345 شمسی) در تهران ادامه پیدا  می   کند. مهمترین نقش وی در ایران در زمینه مدرنیزه کردن اصول تعلیم و تربیت و از جمله آموزش کم توانان از نظر بینایی و شنوایی بود. متأسفانه این نقش برجسته وی در زمینه دشوارترین و جدیدترین رشته تعلیم و تربیت، نقش وی بعنوان یک روشنفکر و فعال فرهنگی آذربایجانی را در سایه قرار داده است.

پرونده ویژه دوم این شماره از تریبون، حاصل تلاش چندین ساله محمدرضا الاردبیلی (عضو هیئت تحریریه مجله تریبون از 1997 باینسو) برای تحقیق در باره ابعاد مختلف زندگی پربار فرهنگی جبار باغچه بان است. منتخبی از آثار کمتر شناخته شده باغچه بان به انتخاب محمدرضا الاردبیلی در این مجموعه تقدیم خوانندگان تریبون  می   شود.